Jarosław Wąsowicz SDB, Lądzcy męczennicy, Obóz przejściowy dla duchowieństwa w Lądzie n. Wartą. Styczeń 1940 – październik 1941, Ląd 2013, ss. 96. [Wyd. II poprawione i uzupełnione]
LĄD Wieś w powiecie słupeckim, położona około 4 km na północ od Zagórowa. Ważny punkt na Szlaku Piastowskim. Pierwsze ślady osadnictwa w Lądzie pochodzą z epoki kamiennej. W VII – VIII w. istniał tu gród strzegący przeprawy przez Wartę, którego rozkwit nastąpił w XII w. Z tego okresu (1136 r.) pochodzi pierwsza pisana wzmianka o grodzie w Lądzie, z którego arcybiskupstwo gnieźnieńskie pobierało dziesięcinę. Upadek grodu w połowie XIII w. zbiegł się z osadzeniem w pobliżu cystersów przez Mieszka III Starego. Przez trzy stulecia był to zakon niemiecki, Polacy byli przyjmowani jedynie jako „półkonwersi” do prac pomocniczych. W 1550 r. ostatni niemiecki opat Lądu został posądzony o kontakty z innowiercami, na skutek czego przeniesiono niemieckich mnichów do opactwa w Henrykowie. Od tego czasu w opactwie lądzkim rezydowali Polacy. W wyniku rozbiorów Polski Ląd trafił pod zabór pruski, a majątki kościelne zostały skonfiskowane. Po zmianach politycznych w 1819 r. i przejściu Lądu pod zabór rosyjski opactwo uległo kasacie. W 1850 r. osadzono tu kapucynów, którzy wyremontowali istniejące budynki i zaczęli prowadzić działalność duszpasterską. Ten pomyślny okres zakończyło powstanie styczniowe i aresztowanie ojca Maksyma Tarejwy, który prowadził działalność konspiracyjną. Wkrótce nastąpiła też likwidacja klasztoru. Po licznych zmianach właścicieli w Lądzie osadzono w 1921 r. salezjanów. W czasie II wojny światowej w latach 1940-41 znajdowało się tutaj więzienie dla polskich księży. Ośmiu z nich zostało w 1999 r. beatyfikowanych przez Jana Pawła II. Od 1952 r. mieści się tutaj Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego. Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja Biskupa W Lądzie z daleka przykuwa uwagę sylwetka kościoła z górującymi nad okolicą wieżami. Jest to świątynia barokowa, której budowa trwała blisko sto lat. Powstała na miejscu wcześniejszej budowli, która została rozebrana. Przy stawianiu kościoła pracowało wielu architektów. Prace rozpoczął Tomasz Poncino w 1651 r., później w latach 1681–89 Jerzy Catenazzi i Jan Koński realizowali projekt królewskiego architekta J. S. Belottiego. W okresie 1728–35 powstała nawa centralna wg Pompeo Ferrariego, której kopułę ozdobił polichromiami Jerzy Neunhertz. Kościół konsekrowano w 1743 r. Całość wyposażenia pochodzi z okresu budowy świątyni. Znajduje się tu dziewięć ołtarzy z I połowy XVIII w. W prezbiterium znajdują się stalle – jedne z piękniejszych w Polsce. Wykonał je z drewna dębowego i lipowego (figury) ok. 1680 r. cysters Bartłomiej Adrian. Stalle ozdobiono figurami świętych, a w zwieńczeniu umieszczono zrywające się do lotu orły jako symbole modlitwy, natomiast przy wejściu leżące lwy – jako symbole złych mocy deptanych przez zakonników. Zakonnicy zasiadali w stallach w określonym porządku. Miejsce opata znajdowało się pod figurą króla Dawida po prawej stronie, miejsce przeora pod figurą Ezechiasza po stronie przeciwnej. Nad stallami znajdują się cztery obrazy Adama Swacha. Na jednym z nich przedstawiono mnichów modlących się na jutrzni. Wśród nich spaceruje anioł, który zapisuje imiona zakonników w księdze różnymi literami, w zależności od ich gorliwości na modlitwie. Ambona została wykonana przez snycerzy z Rydzyny i Rawicza w 1735 r. Ozdobiono ją postaciami czterech ewangelistów, Ojców Kościoła i św. Bernarda z Clairvaux – założyciela zakonu cystersów. Pod amboną znajduje się późnorenesansowa piaskowcowa płyta nagrobna Zofii Borzemskiej z końca XVI w. pochodząca z pierwotnego kościoła. Warto spojrzeć na inny, późniejszy nagrobek opata Antoniego Łukomskiego z symboliczną figurą Chronosa z 1760 r. Na uwagę zasługują cztery konfesjonały zdobione figurami proroka Dawida, Bolesława Śmiałego, św. Piotra i św. Marii Magdaleny. Piękne organy wykonał zakonnik Józef Koegler w 1743 r. Zostały one zniszczone w czasie I wojny światowej i odbudowane w pierwotnej formie w latach 1923–25.
370,5 Ląd, most drogi Słupca – Zagórów. Z daleka widać imponujące zabudowania jednego z największych w Polsce kompleksów klasztornych z XIV w. wraz z kościołem pocysterskim z XII w, 370,3 prawy brzeg rzeki , Marina Ląd, basen portowy dla jachtów i łodzi motorowych do 10 m długości, także dogodne miejsce do opuszczenia kajaka,
PLAGI I MEDYCYNA Program XVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej Sobota, 4 czerwca 2022 r. OSADA SŁOWIAŃSKA Rozpoczęcie Festiwalu (na scenie) W Osadzie słowiańskiej: warsztaty rzemieślników, kramy kupieckie, potyczki wojów, codzienna krzątanina oraz rozmaite sceny z życia dawnych Słowian Wystawa „Motyle bez granic” Rafała Śniegockiego (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) Stoisko edukacyjne Ośrodka Edukacji Przyrodniczej (przed głównym wejściemdo Ośrodka Edukacji Przyrodniczej) Rodzinne warsztaty garncarskie Pawła Nowińskiego – Zwiedzanie dioramy łąk trzęślicowych z fragmentem starorzecza z przewodnikiem (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) 10:30-11:30 Warsztaty tańców dawnych i tradycyjnych w wykonaniu grupy La Dame (przy scenie) Warsztaty kowalskie dla dzieci w wykonaniu grupy Swarożyc Archeologiczna piaskownica dla dzieci przygotowana przez Muzeum Archeologicznew Poznaniu „Plaga inwazji w świecie przyrody” – wykład popularnonaukowy Doroty Kinast (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) „Jak zrobić ocet siedmiu złodziei” – gra terenowa dla dzieci i ich rodzin przygotowana przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Warsztaty tkackie „Od owieczki do niteczki” – w wykonaniu grupy Swarożyc Inscenizacja procesów oraz metod leczniczych w wykonaniu Pracowni Alchemika 13:30-14:30 Warsztaty tańców dawnych i tradycyjnych w wykonaniu grupy La Dame (przy scenie) Turniej wojów o nagrodę Kasztelana Lądzkiego Wyprawa do grodziska wczesnośredniowiecznego na „Rydlowej Górze” (zbiórka przy scenie) 15:30-16:00 Warsztaty tańców dawnych i tradycyjnych w wykonaniu grupy La Dame (przy scenie) – Zwiedzanie dioramy łąk trzęślicowych z fragmentem starorzecza z przewodnikiem (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) Powitanie gości (na scenie) „Bitwa o Ląd” – inscenizacja walk wczesnośredniowiecznych Koncert zespołu Góra Trolla 19:00-20:00 Koncert zespołu Dziwoludy Koncert zespołu Żywiołak KLASZTOR Plagi i medycyna: pracownia alchemika, prezentacja metod destylacji, składników lekarstwi kadzideł, strojów ochronnych i dawnych metod odkażania, rekonstrukcja staropolskiego szpitala Stoisko edukacyjne Rezerwatu Archeologicznego Genius loci: quiz o ludzkim ciele, modele szkieletów, obserwacje struktury nasion i owoców pod mikroskopem, średniowieczne rośliny medyczne, słowiański zielnik „Od morowego powietrza…” – wystawa archeologiczna Magdaleny Poklewskiej-Koziełł (Galeria) W obozie średniowiecznych rycerzy: strzelanie z łuku, rzut oszczepemi toporem, warsztaty walki mieczem długim, walki z rycerzem, pokazy średniowiecznej broni palnej, gryi zabawy dla dzieci (park przy Kościele pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja) Zwiedzanie klasztoru z przewodnikiem (o każdej pełnej godzinie, zbiórka pod klasztorem) „Apteczka mnicha i dawne sposoby na zdrowie” – warsztaty plastyczne dla dzieci przygotowane przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu (zachodni krużganek klasztoru) Wykłady popularnonaukowe (Sala Opacka): • Od Powietrza Zachowaj Nas Panie…- epidemie w dawnej Polsce (Adam Krawiec) • Działalność lecznicza joannitów na ziemiach polskich w średniowieczu (Kamil Wasilkiewicz) • Życie i śmierć w wielkopolskim mieście podczas epidemii dżumy (na przykładzie Wągrowca w XVI-XVIII w.) (Marcin Moeglich) Spotkanie z muzyką dawną – Henryk Kasperczak z Akademii Muzycznej w Poznaniu (w kapitularzu) Pokazy uzbrojenia średniowiecznych rycerzy (park przy kościele pw. Najświętszej Marii Pannyi św. Mikołaja) „Muzyka w czasach zarazy” koncert muzyki dawnej w wykonaniu zespołu Ensemble del passato (kościół pw. św. Mikołaja) Niedziela 5 czerwca 2022 r. OSADA SŁOWIAŃSKA W Osadzie słowiańskiej: warsztaty rzemieślników, kramy kupieckie, potyczki wojów, codzienna krzątanina oraz rozmaite sceny z życia dawnych Słowian Stoisko edukacyjne Ośrodka Edukacji Przyrodniczej (przed głównym wejściemdo Ośrodka Edukacji Przyrodniczej) Wystawa „Motyle bez granic” Rafała Śniegockiego (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) – Zwiedzanie dioramy łąk trzęślicowych z fragmentem starorzecza z przewodnikiem (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) Rodzinne warsztaty garncarskie Pawła Nowińskiego Turniej piątek Warsztaty tańców dawnych i tradycyjnych w wykonaniu grupy La Dame (przy scenie) Archeologiczna piaskownica przygotowana przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Wykłady popularnonaukowe (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej): • Archeologia i antropologia o chorobach w przeszłości (Anna i Jacek Wrzesińscy) • Wielkopolanin wobec zarazy – dorobek medyczny księdza Marcina z Kłecka (Michał Szymański) Konkurs na najlepszą rekonstrukcję stroju (na scenie) „Jak zrobić ocet siedmiu złodziei” – gra terenowa dla dzieci i ich rodzin przygotowana przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu – Zwiedzanie dioramy łąk trzęślicowych z fragmentem starorzecza z przewodnikiem (Ośrodek Edukacji Przyrodniczej) Wyprawa do grodziska wczesnośredniowiecznego na „Rydlowej Górze” (zbiórka przy scenie) 14:00-15:00 Warsztaty tańców dawnych i tradycyjnych w wykonaniu grupy La Dame (przy scenie) Objawy choroby – pokaz charakteryzacji historycznej z objaśnieniem w wykonaniu Pracowni Alchemika (scena) 16:00 „O Królu Kraku i Smoku Wawelskim” – widowisko dla dzieci w wykonaniu grupy Swarożyc Zakończenie Festiwalu KLASZTOR Plagi i medycyna: pracownia alchemika, prezentacja metod destylacji, składników lekarstwi kadzideł, strojów ochronnych i dawnych metod odkażania, rekonstrukcja staropolskiego szpitala Stoisko edukacyjne Rezerwatu Archeologicznego Genius loci: quiz o ludzkim ciele, modele szkieletów, obserwacje struktury nasion i owoców pod mikroskopem, średniowieczne rośliny medyczne, słowiański zielnik „Od morowego powietrza…” – wystawa archeologiczna Magdaleny Poklewskiej-Koziełł (Galeria) W obozie średniowiecznych rycerzy: strzelanie z łuku, rzut oszczepemi toporem, warsztaty walki mieczem długim, walki z rycerzem, pokazy średniowiecznej broni palnej, gryi zabawy dla dzieci (park przy Kościele pw. Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja) Zwiedzanie klasztoru z przewodnikiem (o każdej pełnej godzinie, zbiórka pod klasztorem) „Apteczka mnicha i dawne sposoby na zdrowie” – warsztaty plastyczne dla dzieci przygotowane przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu (zachodni krużganek klasztoru) Pokazy uzbrojenia średniowiecznych rycerzy (park przy kościele pw. Najświętszej Marii Pannyi św. Mikołaja) „Przepowiednie i przestrogi” koncert pieśni tradycyjnych w wykonaniu Kurkowicz/Braszak (kościół pw. św. Mikołaja)XVIII Ogólnopolski Festiwal Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie łamie bariery! Każdy z zaplanowanych wykładów będzie na żywo tłumaczony na polski język migowy. Zapewniamy także większą niż dotychczas dostępność dla osób z niepełnosprawnościami ruchowymi.
LĄD nad Wartą – Oratorium św. Jakuba Apostoła Star-szego z unikalną polichromią z ok.1370 roku. Orato-rium, to najcenniejszy zabytek klasztoru w Lądzie nad Wartą, a średniowieczne freski zaliczane są do najwyż-szej klasy. PYZDRY – królewskie miasto nad Wartą należące do najstar-szych grodów na ziemiach polskich.
Zabytkowy kompleks klasztorny w Lądzie – obecnie mieści się Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego, dawniej był to klasztor cystersów. W 2009 roku obiekt uznano za Pomnik historii – warto dodać, że jest on jedną z atrakcji na Szlaku Cysterskim. Pocysterski zespół klasztorny w Lądzie nad Wartą należy do najcenniejszych zabytków w Polsce. Klasztor cystersów w Lądzie nad Wartą został zbudowany według tradycji w 1145 roku, prawdopodobnie jako folwark klasztoru w Łeknie. Od 1175 roku funkcjonuje jako samodzielny obiekt. Około 1300 r. opactwo posiadało 30 wsi, w XIV w. był odwiedzany przez władców polskich, słynął też z kontaktów z wielkorządcami świeckimi i duchownymi. W 1331 klasztor został spustoszony przez Krzyżaków – podczas procesu polsko-krzyżackiego cystersi świadczyli na rzecz Polski. W 1500 r. opactwo posiadało 52 wsie i 3 miasteczka. W 1511 przyjęto w sejmie ustawę, że wstęp do klasztoru mieli tylko Polacy, a od 1538 – Polacy szlacheckiego pochodzenia. Niemieccy cystersi opuścili opactwo. W latach 1697-1750 opatem był Antoni Mikołaj Łukomski, filozof, mecenas nauki i sztuki. Rządził 50 lat i właśnie jego rządy uznaje się za szczytowy okres rozwoju klasztoru i opactwa. W 1745 r. Ląd – najstarsze opactwo cysterskie w Rzeczypospolitej – świętował 600-lecie swojej fundacji i istnienia. Jednak koniec XVIII w. to koniec świetności opactwa. Ostatni mnisi pozostali w nim do 1848 roku. Od 1921 kościół i klasztor stanowią własność salezjanów – odremontowali zabudowania, adaptując je na cele dydaktyczne. W latach 1939-1941 był tu hitlerowski obóz przejściowy dla księży, a po jego likwidacji – ośrodek Hitlerjugend. Po wojnie salezjanie powrócili i nadal prowadzą działalność edukacyjną – obecnie Ląd jest siedzibą Wyższego Seminarium Duchownego Towarzystwa Salezjańskiego. W 1972 rozpoczęto prace remontowo-renowacyjne obiektu. Kościół i klasztor są pod opieką konserwatorską. W 2009 zespół dawnego opactwa cystersów został uznany za Pomnik historii przez Prezydenta RP. Opactwo Cystersów w Lądzie – wybrane zabytki Opactwo cystersów w Lądzie widnieje w rejestrze zabytków jako zespół klasztorny cystersów, obecnie salezjanów. Obecnie jest to Pomnik Historii oraz skarbiec bezcennych zabytków. W jego skład wchodzi: klasztor, poł. XIV, XVII/XVIII, XX; kościół pw. NMP i św. Mikołaja, XII/XIII, 1651–1689, 1728-1735; ogród klasztorny z podwórzem gosp., XIX-XX; cmentarz zakonny, obecnie park, 2 poł. XIX; ogrodzenie ogrodu i cmentarza; mur z bramą 2 poł. XIX. Kościół – architektura i wnętrze Z najstarszego kościoła romańskiego do dzisiaj niestety nie zachowały się żadne fragmenty. W 1651 rozpoczęto burzenie wschodniej części i budowę barokowego kościoła – aż do 1714 r. Wschodnia elewacja otrzymała dwie wieże zakończone ażurowymi hełmami. Kościół wiele razy poddawany był rekonstrukcjom – dawniej ważną rolę pełniły tu dekoracje sztukatorskie, następnie dekoracja malarska. Ołtarz główny pochodzi z 1721 r. i jest dziełem Ernesta Brogera z Głogowa. Z kolei autorstwa Adama Swacha jest wiele obrazów i malowideł w kościele i klasztorze. Z kolei polichromię sklepienia północnego ramienia transeptu wykonał Łukasz Raedtke na pocz. XVIII w. W 1721 r. powstał ołtarz św. Urszuli ozdobiony sprowadzonymi w XIII w. z Altenbergu relikwiami świętej i jej towarzyszek, tzw. 11 Tysięcy Dziewic. Obok mieści się nagrobek opata Łukomskiego. Około 1730 r. powstały dwa ołtarze, dzieło śląskich snycerzy. Ambonę wykonali snycerze z Rawicza i Rydzyny w 1735 r. – w 1799 r. została rozbudowana. Efektowne malowidła w kopule są autorstwa śląskiego freskanta, Jerzego Wilhelma Neunhertza z 1733 r., a 22-głosowe organy wykonał cysters, Józef Koegler, w 1734 r. Klasztor W średniowieczu wybudowano ceglany klasztor w stylu gotyckim – stoi on w miejscu wcześniejszych, drewnianych, zabudowań. Rozbudowano go około 1350 r. – we wnętrzu wzniesiono krużganki wokół wirydarza, kapitularz oraz oratorium św. Jakuba, zdobione polichromią – to jeden z najcenniejszych zabytków gotyckiego malarstwa w Polsce. Najstarszym dziełem sztuki jest romańska patena fundacji Mieszka Starego. Około 1720 r. elewacje klasztoru i wnętrza przebudowano w barokowym stylu. Zwraca uwagę także tzw. „Sala Opacka” z malowidłami Adama Swacha. Ważnym zabytkiem była też Pietà z początku XV w., która jednak zaginęła w trakcie wojny. Pałac opacki Na wschód od klasztoru wybudowano w poł. XVI w. piętrowy pałac opacki, który w XVIII w. zastąpiono nowym – został jednak rozebrany na przełomie XIX/XX w.
XXVIII Sympozjum Liturgiczne Świadomość eucharystyczna wczoraj i dziś (Ląd nad Wartą, 17 października 2014) March 2017; Ruch Biblijny i Liturgiczny 70(1):91; DOI:10.21906/rbl.286.
Wszystkie kategorie Motoryzacja Telefony i akcesoria Komputery RTV i AGD Moda Dom i Ogród Dziecko Kolekcje i sztuka Sport i turystyka Allegro Kolekcje i sztuka Kolekcje Pocztówki Wielkopolska (Grosspolen) Poznańskie szukana oferta jest nieaktualna - może podobny przedmiot? zobacz więcej aktualnych ofert 61,56 zł Kościół ostoją Państwa Dzieje kościoła70,55 zł z dostawą 99,99 zł SOKOŁÓW KOŚCIÓŁ GG OKUPACJA106,69 zł z dostawą 6,50 zł TRZĘSACZ widoki ruiny kościół12 zł z dostawą 6,00 zł KOŚCIÓŁ WIZYTEK W zł z dostawą 100,00 zł Historja Kościoła Umiński106,50 zł z dostawądostawa pojutrze 40,00 złBYDGOSZCZ KOŚCIÓŁ FARNY46 zł z dostawą 18,00 złGdańsk Danzig, widok na kościół św Katarzyny24,90 zł z dostawą licytacja7 dni6,00 złBydgoszcz Kościół Klarysek9,50 zł z dostawąnikt nie licytuje 49,99 złOLESKO -ZAMEK SOBIESKICH KOŚCIÓŁ SZKOŁA56,49 zł z dostawą licytacja5 dni6,00 złZiębice Kościół parafialny9,50 zł z dostawąnikt nie licytuje licytacja1 dzień2,00 złZIELENIEC kościół schronisko6,50 zł z dostawą1 osoba licytuje 9,99 zł POZNAŃ KOŚCIÓŁ JEZUITÓW FARA16,69 zł z dostawądostawa pojutrze 79,00 zł Widok kościoła i ruin opactwa Tynieckiego Skawina85,99 zł z dostawądostawa pojutrze 159,99 zł Najpierw do Miasta Gdańska Kościelecka166,49 zł z dostawądostawa pojutrze licytacja16 złKozy Kościół parafialny8,50 zł z dostawąnikt nie licytuje licytacja7 złWarszawa Kościół Wizytek Krakowskie Przedmieście48 zł z dostawąnikt nie licytuje licytacja2 dni30,00 złWarszawa Kościół Zbawiciela34 zł z dostawąnikt nie licytuje licytacja20 złKraków Kościół Św. Andrzeja9 zł z dostawą1 osoba licytuje 12,00 zł Warszawa motyw z kościoła zł z dostawą licytacja22 złTychy Zabytkowy Kościół9,50 zł z dostawąnikt nie licytuje ParametryWaga (z opakowaniem)50Datapo 1945Oryginał / Reprodukcjaoryginałoferta nr 6088699897OpisPrzedmiotem sprzedaży jest powojenna pocztówka Obieg, wydawca i stan widoczny na zdjęciach Wysyłka zagraniczna to koszt 17 zł. Zapraszam do produkty na Allegro od 175,00 zł od 5 sprzedawców od 13,50 zł od 1 sprzedawcy od 6,99 zł od 1 sprzedawcy od 5,95 zł od 2 sprzedawców od 21 999,00 zł od 2 sprzedawców od 40,00 zł od 1 sprzedawcy od 1 sprzedawcy od 54,49 zł od 1 sprzedawcy od 88,99 zł od 1 sprzedawcy od 5,99 zł od 3 sprzedawców od 8,99 zł od 1 sprzedawcy od 19,99 zł od 1 sprzedawcy od 1 sprzedawcy od 279,00 zł od 4 sprzedawców od 44,99 zł od 5 sprzedawców od 25,00 zł od 1 sprzedawcy od 39,99 zł od 14 sprzedawców od 1 sprzedawcy od 11,99 zł od 1 sprzedawcy od 7,18 zł od 22 sprzedawców
Najświętszej Maryi Panny w Lądzie nad Wartą Ogłoszenia Duszpasterskie Ogłoszenia 32 Niedziela zwykła 12/11/2023 « lis MSZE ŚWIĘTE Dni powszednie: 18.00 Niedziele: 8.00, 9.30, 11.30, 16.30 Święta zniesione: 9.30, 18.00
Ląd, kościół Marii Panny i św. Mikołaja, dawny cystersów Lokalizacja: Ląd, powiat Słupca ( Budowa: 1681 - 1690, 1728 - 1730 Architekt: Józef Szymon Bellotti, Pompeo Ferrari Styl: barok, późny barok HISTORIA. Klasztor w Lądzie został ufundowany dla zakonu cystersów w 4. ćw. XII w. przez księcia Mieszka III Starego, jako filia opactwa w Łęknie. Pierwszy późnoromański kościół zakonnicy wznieśli na przełomie XII i XIII w. Został on rozebrany w latach 1651-52 w związku z planami budowy nowej zachowanej do dziś świątyni. Kościół ten powstawał w dwóch etapach. W pierwszym etapie w latach 1681-90 wzniesiono prezbiterium ujęte dwiema wieżami oraz transept. Plany tego etapu wykonał architekt Józef Szymon Bellotti. Kościół ukończył w latach 1728-30 włoski architekt Pompeo Ferrari, który wzniósł nawę główną nakrytą potężną kopuła. W 1819 r. klasztor cystersów został zlikwidowany przez władze Królestwa Polskiego, jednak ostatni mnisi pozostali tutaj do 1848 r. W 1850 r. kościół i zabudowania klasztorne przejął zakon kapucynów. W 1864 r. za czynny udział kapucynów w powstaniu styczniowym władze carskie likwidują klasztor a cześć zakonników zostaje zesłana na Syberię. W 1888 r. diecezja włocławska nabyła budynki klasztorne na licytacji a w 1890 r. biskup Aleksander Bereśniewicz erygował parafię w Lądzie. W 1921 r. kościół i klasztor przejęli salezjanie, którzy urządzili tutaj Niższe Seminarium Duchowne. W latach 1939-41 okupacyjne władze niemieckie urządziły w klasztorze obóz przejściowy dla aresztowanych duchownych, którzy stąd trafiają do obozu koncentracyjnego w Dachau. W 1945 r. powracają księża salezjanie, którzy aby zapobiec przejęciu klasztoru przez władze komunistyczne, tworzą tutaj Wyższe Seminarium Duchowne. ARCHITEKTURA. Wzniesiony w dwóch etapach kościół łączy w sobie cechy baroku i późnego baroku. Złożony jest z barokowego prezbiterium ujętego dwiema wieżami i transeptu oraz z późnobarokowej ośmiobocznej nawy nakrytej kopułą. Na zewnątrz ściany prezbiterium i ramion transeptu opięte są pilastrami i zwieńczone półeliptycznymi szczytami ze spływami wolutowymi. Prezbiterium i ramiona transeptu nakrywają dachy dwuspadowe. Wieże ujmujące prezbiterium zbudowane są na planie kwadratu, podzielone na dwie kondygnacje i nakryte baniastymi hełmami ze zdwojonymi latarniami. Ściany nawy opięte są wiązkami pilastrów i zwieńczone są eliptycznymi szczytami, które ujmują przerwane odcinki belkowania. Wklęsłe pola między pilastrami przebite są dużymi oknami. Ściany nawy dźwigają potężną kopułę o średnicy 38 metrów, oświetloną czterema dużymi oknami. Nad kopułą wznosi się duża latarnia, nakryta kopułką i oświetlona dużymi półkolistymi oknami. Wewnątrz prezbiterium i ramiona transeptu nakrywają sklepienia kolebkowe na gurtach, spływających na przyścienne pilastry. Nad skrzyżowaniem naw usytuowana jest ślepa kopuła na pendentywach. Nawę nakrywa kopuła podzielona potężnymi gurtami, spływającymi na filary przyścienne. POLICHROMIA. Kopułę nawy zdobi polichromia wykonana w latach 1731-32 przez śląskiego malarza Georga Wilhelma Neunhertza. W poszczególnych polach przedstawieni zostali Ojcowie i Doktorzy Kościoła: Hieronim, Grzegorz Wielki, Banawentura, Bernard z Clairvaux, Tomasz z Akwinu, Augustyn i Ambroży. Centralny fresk ukazuje pochód Bożej Mądrości, która prowadzi wiernych do zbawienia przez triumfalną bramę Kościoła. Freski w ślepej kopule transeptu przedstawiają świętych adorujących Trójcę Świętą. Malowidła te wykonał w 1711 r. franciszkański malarz z Poznania Adam Swach. On także jest autorem scen z życia św. Bernarda w południowym ramieniu transeptu. Freski w północnym ramieniu transeptu wykonał cysterski malarz z Przemętu Łukasz Raedtke. Została na nich ukazana Matka Boża jako opiekunka cystersów oraz św. Urszula jako patronka dobrej śmierci. WYPOSAŻENIE WNĘTRZA. W prezbiterium ustawiony jest późnobarokowy ołtarz główny z 1721 r., wykonany przez śląskich snycerzy z Głogowa: Ernesta Brogera i Jana Ertzgebera. W ołtarzu umieszczony jest obraz Matki Bożej Wspomożenia z 2. połowy XX w. W prezbiterium znajdują się jeszcze barokowe stalle, wykonane w 1680 r. przez Bartłomieja Adriana cystersa z Lądu. W północnym ramieniu transeptu ustawiony jest późnobarokowy ołtarz św. Urszuli z 1721 r. Obok znajduje się późnobarokowy stiukowy pomnik nagrobny opata Antoniego Mikołaja Łukomskiego (zm. 1750). W południowym ramieniu transeptu ustawiony jest ołtarz św. Krzyża z 2. ćwierci XVIII w., który zaprojektował Pompeo Ferrari. Architekt ten wykonał także projekty dwóch innych ołtarzy znajdujących się w nawie i poświęconych śś. Bernardowi z Clairvaux i św. Janowi Bosko. Przy arkadzie oddzielającej nawę od transeptu umieszczona jest późnobarokowa ambona z 1735 r. Posiada ona bogatą dekorację snycerską i rzeźbiarską, postacie Ewangelistów, Ojców Kościoła i św. Bernarda z Clairvaux. W narożnikach nawy głównej ustawione są cztery późnobarokowe konfesjonały o bogatej dekoracji snycerskiej. Cennym zabytkiem jest późnobarokowy prospekt organowy z 22-głosowymi organami, wykonanymi przez Józefa Köglera. Rzut poziomy za: Sztuka polska, T. 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm - XVIII wiek LITERATURA Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, Warszawa 1980Nowiński J., Ląd nad Wartą, pocysterski zespół klasztorny, klejnot sztuki Wielkopolski, Warszawa 2007 Sztuka polska, T. 5, Późny barok, rokoko i klasycyzm - XVIII wiek, oprac. zb., Arkady 2016 Strona internetowa: Ląd, kościół Marii Panny i św. Mikołaja, dawny cystersów
. 31 753 0 428 648 587 688 683
parafia ląd nad wartą
